Opis zakładu

Historia pływania we wrocławskiej AWF sięga w roku 1949, kiedy to powstał Zakład Sportów Wodnych i Zakład Pływania. Jego pierwszym kierownikiem był inż. Jan Bujwid, znany przed wojną zawodnik i trener wioślarstwa. W 1951 r. jego obowiązki przejął Józef Kłaptocz, a w 1954 r. Bogdan Czabański. Powstały pierwsze programy nauczania obejmujące technikę pływania i elementy skoków do wody, na dalszym etapie elementy ratownictwa wodnego i metodyki nauczania pływania. Nawiązano współpracę z Polskim Związkiem Pływackim, wdrożono wyniki badań dotyczących sportu pływackiego i ratownictwa wodnego. Opracowywano pod kierunkiem B. Czabańskiego programy obejmujące nowoczesne formy i metody nauczania charakterystycznych (w pływaniu) czynności ruchowych. Zebrane doświadczenia dydaktyczne zaowocowały wydaniem pierwszego podręcznika dla studentów autorstwa B. Czabańskiego Teoria techniki pływania sportowego stanowiącego początek wielu edycji materiałów dydaktycznych, jakie w późniejszym czasie powstały w Zakładzie, m.in. Nauczanie techniki pływania (B. Czabański), Elementy teorii pływania (red. B. Czabański, M. Fiłon, K. Zatoń).

W połowie lat 70. XX w. w efekcie wieloletniej współpracy zagranicznej skrystalizował się problem badawczo-metodyczny: nauczanie czynności ruchowych, który dał początek Szkole Czabańskiego i na długo wyznaczył kierunek rozwoju naukowego pracowników Zakładu. Pierwsze doktoraty pod kierunkiem doc. Czabańskiego uzyskali: Mirosław Fiłon, Bogdan Pawełko, Andrzej Chudzik, Tadeusz Koszczyc, Krystyna Zatoń, Wojciech Wiesner, Andrzej Nowak, Krystyna Antoniak-Lewandowska, Tadeusz Niebudek. W 1989 r. B. Czabański otrzymał stopień naukowy profesora nadzwyczajnego, a w 1991 – tytuł profesora zwyczajnego.

Lata 1980–1990 to okres kontynuowania prac badawczych w dziedzinie teorii nauczania i biomechaniki pływania. Zakład kierowany przez dr. Mirosława Fiłona, a następnie dr. Wojciecha Wiesnera (do 1997) podjął próby dalszego rozwoju dydaktyki i podnoszenia kwalifikacji zawodowych pracowników, rozszerzenia oferty zajęć do wyboru o przedmioty: nurkowanie swobodne i ratownictwo wodne. Kontynuowano współpracę z klubami i organizacjami sportowymi oraz szkołami ćwiczeń, weryfikowano programy dydaktyczne, opracowano kolejne edycje przewodników i skryptów. Powstała koncepcja organizacji, wspólnie z Zakładem Lekkoatletyki, konferencji naukowo-metodycznej „Sport pływacki i lekkoatletyczny w szkole”, która początkowo miała wymiar ogólnopolski, a po kilku latach stała się wydarzeniem międzynarodowym.

W 1997 r. kierownikiem Zakładu Pływania w Katedrze Gimnastyki i Pływania została dr Krystyna Zatoń, która uzyskała wówczas stopień doktora habilitowanego nauk o kulturze fizycznej. W tym samym roku objęła kierownictwo Katedry i Zakładu Pływania przemianowanej później na Katedrę Aktywności Ruchowej w Środowisku Wodnym. W 2009 r. dr hab. K. Zatoń uzyskała tytuł profesora nauk o kulturze fizycznej. Pojawił się mocny nurt badawczy podejmujący zagadnienia komunikacji dydaktycznej. Przez lata rozwijana jest też tematyka nauczania – uczenia się czynności motorycznych oraz biomechaniki pływania.

W 2008 r. W. Wiesner uzyskał stopień naukowy doktora habilitowanego nauk o kulturze fizycznej (objął Katedrę Turystyki i Rekreacji, a następnie Katedrę Rekreacji), a Marek Rejman w 2013. W tym czasie wypromowano prace doktorskie m.in. Andrzeja Klarowicza, Anny Kwaśnej, Magdaleny Chrobot, Piotra Albińskiego, Stefana Szczepana (promotor prac prof. K. Zatoń). Wypromowano także kilkadziesiąt prac magisterskich i dyplomowych.

Nowa siedziba (od 2002 r. Kryta Pływalnia AWF) i doskonałe warunki do pracy dydaktycznej, naukowej i organizacyjnej sprzyjały podejmowaniu wielu przedsięwzięć w działalności statutowej i sportowej Katedry i Zakładu Pływania. W maju 2002 r. odbyła się organizowana przez Katedrę I Ogólnopolska Konferencja Naukowo-Metodyczna „Czynniki warunkujące efektywność treningu pływackiego oraz procesu uczenia się i nauczania pływania”. Jej kontynuację stanowi cykliczne Międzynarodowe Sympozjum Science and Swimming, spotkanie naukowców i trenerów poświęcone naukowym aspektom pływania. Celem spotkań jest wymiana wyników najnowszych badań, przedstawienie nowych pomysłów oraz inicjowanie projektów w obszarze pływania i nauk o kulturze fizycznej.

Kierownikiem nowej pływalni został dr Mirosław Fiłon. Równolegle z jej otwarciem, przy poparciu władz Uczelni, została reaktywowana sekcja pływania AZS AWF, której kierownikiem jest dr M. Fiłon. Pierwszym trenerem był mgr Piotr Albiński, a obecnie funkcję tę pełni dr Andrzej Klarowicz. Rozwijają się programy specjalizacji zawodowej i instruktorskiej z pływania (mgr Andrzej Werner).

W 2000 r. powołano Pracownię Badań Ruchu w Środowisku Naturalnym, której kierownikiem został mgr. inż. Tadeusz Gacarek. Jednostka zajmowała się pomiarami zdolności różnicowania kinestetycznego w wodzie i na lądzie (dr A. Klarowicz), parametrami kinematycznymi ruchów napędowych podczas pływania z monopłetwą (dr hab. M. Rejman) oraz fizjologicznymi zmianami czynności organizmu podczas pływania sportowego i rekreacyjnego (dr S. Szczepan).

W 2016 r. funkcję kierownika Katedry Aktywności Ruchowej w Środowisku Wodnym przejął dr hab. M. Rejman. W oparciu o wypracowane dotąd standardy oraz przy merytorycznym wsparciu prof. K. Zatoń rozwijana jest współpraca z ośrodkami zagranicznymi (Norwegia, Portugalia, Hiszpania, Francja). W ramach program ERASMUS pracownicy m.in. M. Rejman, S. Szczepan, D. Rudnik, M. Jaszczak, A. Kwaśna, L. Kosińska, odbyli staże zagraniczne w University of Michigan, USA; University of Bologna, Włochy; Norwegian School of Sport Sciences; University of Wisconsin, USA; University of Rouen, Francja; University of Granada, Hiszpania; University of Porto, Portugalia.

Dynamicznie postępuje rozwój Międzynarodowego Sympozjum Science and Swimming zrzeszającego uznane osobowości ze świata nauki, równocześnie kontynuowane są działania dydaktyczne i organizacyjne Katedry, poszerza się oferta zajęć dydaktycznych w języku angielskim dla studentów zagranicznych, z sukcesami działa Sekcja pływania AZS AWF Wrocław w zakresie sportu wyczynowego (dr A. Klarowicz) oraz sportu akademickiego (dr S. Szczepan). Przyszli zawodnicy rozpoczynają naukę pływania w Akademii Pływania AWF Wrocław.

Katedra Pływania była i jest współorganizatorem wielu imprez sportowych, zarówno o charakterze wyczynowym, jak i masowym. Należą do nich Grand Prix Polski w Pływaniu, Ogólnopolskie Zawody Pływackie „Memoriał Marka Petrusewicza”, Mistrzostwa AWF w Pływaniu, Mityng Dolnośląski „Olimpiady Specjalne”, Mistrzostwa Polski Osób Niepełnosprawnych, Onkoigrzyska, Family Cup, Ogólnopolskie Zawody Studenckie EIKIDEN, cykl warsztatów w ramach Dolnośląskiego Festiwalu Nauki.

W 2018 r. utworzono działającą przy Katedrze Pływania Pracownię Pierwszej Pomocy Przedmedycznej, przystosowaną do prowadzenia zajęć dydaktycznych. Wyposażenie pracowni w specjalistyczny sprzęt umożliwiło pozyskanie środków z funduszy europejskich.

W Katedrze Aktywności Ruchowej w Środowisku Wodnym od początku funkcjonował także Zespół Sportów Wodnych, który podtrzymywał bogate tradycje wodniackie Uczelni. Tworzyli go specjaliści z żeglarstwa: dr Ryszard Błacha, dr Krzysztof Słonina, dr Ludwika Kosińska, mgr Piotr Piwowarczyk, żeglarstwa deskowego: dr Edward Caban, dr Michał Załęski, kajakarstwa: mgr Wojciech Bigiel. Swoją wiedzę i doświadczenie przekazują studentom podczas zajęć dydaktycznych na obozach letnich i na Odrze. Są autorami wielu opracowań metodycznych: nowego programu obozów letnich „Ścieżka edukacyjna” (red. R. Błacha); podręcznika Obozy letnie (red. R. Błacha, W. Bigiel, W. Wiesner); rozdz. Podstawy żeglarstwa deskowego (E. Caban, M. Załęski, B. Pietraszewski) w: Przewodnik do szkolenia na obozach letnich i zimowych (red. A. Błachno, M. Michalski).

Historii Zakładu pływania przeplata się ze środowiskiem sportów zimowych. W 1971 powstał Zakład Sportów Wodnych i Zimowych (kierownik doc. Bogdan Czabański. Pracownicy Zakładu poszerzali swoje zainteresowania dydaktyczne o wiedzę instruktorską z narciarstwa, saneczkarstwa i innych sportów zimowych. Stanowili kadrę instruktorską obozów zimowych. Ponad 30 lat później, w latach 2006–2009, Zespół Sportów Zimowych tworzył część Katedry Aktywności Ruchowej w Środowisku Naturalnym.

Ogromnym wsparciem Katedry był zespół administracyjny: Wera Kitowa, mgr inż. Tadeusz Gancarek i mgr inż. Agnieszka Bielawska.

Opracowanie: dr Magdalena Chrobot we współpracy z prof. dr hab. Krystyną Zatoń

Strona internetowa używa plików cookies (tzw. ciasteczka) w celu niezbędnym do prawidłowego działania serwisu, dostosowania strony do indywidualnych preferencji użytkownika oraz statystyk. Wyłączenie zapisywania plików cookies jest możliwe w ustawieniach każdej przeglądarki internetowej, dzięki czemu nie będą zapisywane żadne informacje. Polityka prywatności

Scroll to Top